به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، حضور در حوزه‌های علمیه و یادگیری دروس حوزوی همواره با سختی‌ها و مشکلات خاص خودش همراه بوده است، دروسی که یادگیری آن نیازمند همت، تلاش و کوشش فراوان است، از همین رو با حجت‌الاسلام محمدعلی حجازی استاد مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) و از طلاب موفق به گفت‌وگو نشستیم تا از دلایل موفقیت وی در یادگیری این دروس بیشتر بدانیم.

سال ۸۰ وارد حوزه علمیه شدم

بنده سید محمدعلی حجازی هستم، از سال ۱۳۸۰ خدا این توفیق را عنایت کرد، وارد حوزه علمیه قم شدم، البته انگیزه من برای ورود به حوزه بیشتر آن قابلیتی بود که در خانواده ما وجود داشت، بزرگان و اجداد ما همه در کسوت علم بودند و بیشتر روضه‌خوان سیدالشهدا (ع) بودند و در واقع این فضای حوزوی در خانه ما وجود داشت.

بعد از اینکه وارد حوزه علمیه قم شدم سال ۱۳۸۸ خارج فقه و اصول را شروع کردیم، خدا عنایت کرد باتوجه‌به ارشاداتی که اساتیدمان داشتند سعی کردیم باتوجه‌به مکاتب فکری که از گذشته در حوزه وجود داشته و این مکاتب توسط علمای متعدد بیان شده و شاگردان آنها مروج آن مکاتب بودند من هم سعی کردم اساتید مختلفی را خدمتشان برسم.

فقه بدون کلام و کلام بدون فقه مسیر را به‌صورت متعارف جلو نمی‌برد

خارج فقه را خدمت آیت‌الله‌العظمی وحید خراسانی، آیت‌الله اسماعیل‌پور قمشه‌ای، مدت زیادی خدمت استاد خادم الذاکرین از شاگردان مرحوم حاج شیخ جواد تبریزی و  استاد گنجی بودم، این اواخر خدا توفیق داد که محضر درس آیت الله جواد فاضل لنکرانی تلمذ کنم. در این مسیر چون بحث کلام و تفسیر هم خیلی مورد عنایت بود و واقع مطلب این است که فقه بدون کلام و کلام بدون فقه مسیر را به‌صورت متعارف جلو نمی‌برد، من در شاخصه‌های استاد فاضل همین قضیه را مطرح خواهم کرد. مدتی در محضر استادطبسی کلام خواندم، در محضر استادمفیدی از شاگردان آقای بهجت هم تفسیر و فقه و اصول خواندیم. این به‌صورت کوتاه.

از سال ۹۴ تدریس سطوح عالی را شروع کردم و از ۹۶ هم این توفیق را داشتم که به‌عنوان معاون پژوهشی مرکز تخصصی ائمه اطهار (ع) تحت اشراف مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) مشغول خدمت هستم.

یکی از چیزهایی که معمولاً اساتید ما بیان کردند این است که آنچه گفتنی بوده را گفتند و آنچه نوشتنی بوده را نوشته‌اند، این فضای فکری شاید تا ده سال حاکم بر تفکرات ما بوده، بعد از مدتی که با بعضی از دروس اساتید آشنا شدیم و موضوعات جدید خودش را نشان داد، دیدیم خیلی از گفتنی‌ها گفته شده ولی نوشته نشده! این است که دیر شروع کردیم دست به قلم شویم، البته زودترش هم بضاعتی نبود، ولی یک مقاله‌ای سال ۹۶ به دکترین مهدویت دادم در موضوع مشروطیت جهاد ابتدائی به اذن امام زمان (عج) از نظر مذاهب اسلامی که بحمدالله آنها پذیرفتند به‌عنوان مقاله برتر. یک مقاله‌ای در باب نماز بود در ساحت حدیث امیرالمؤمنین (ع) کل شیء من عملک ... لصلاته که این هم از اشارات مرحوم آیت‌الله‌العظمی بهجت بود که تمام اعمال انسان تابع نماز است که ان شاء الله قرار است دارالحدیث آن را به چاپ برساند، علاوه بر این تقریرات درس اساتید بوده که نزدیک دو هزار صفحه تقریرات نوشتم.

موفقیت‌های ما یکی هم بحث بودن است، واقعاً هیچ‌وقت نشد که ما بعد از یک کلاس مباحثه کنیم و بعد در مباحثه برای ما صاف نشود که سر کلاس نفهمیده بودیم یعنی من از این ۲۰ سالی که در حوزه بودم تا حالا پیش نیامده که بعد از مباحثه بگویم الحمدلله امروز در مباحثه فهمیدیم که سر کلاس فهمیده بودیم، همیشه مباحثه این را القاء می‌کند که سر درس استاد، سی درصد بیشتر نفهمیدید، آنچه که طلبه را می‌رساند به آن ساحت والا و آن قله خاص امام زمان ارواحنا فداه، این است که این شاخصه‌های اصلی حوزه سنتی را فراموش نکنید، مباحثه امروز از حوزه‌ها بیرون رفته، وقتی مباحثه از حوزه‌ها بیرون رفت شاید سطح اطلاعات بالا برود، ولی عمق پیدا نمی‌کند! زمانی عمق پیدا می‌کند که تبادل اتفاق بیفتد، مناقله اتفاق بیفتد، یکی بگویم و یکی بشنوم، جرأت کنم نقد کنم و نقد بشوم، امروز اگر بعضی در حوزه‌های ما قدرت تحمل و شنیدن انتقادات را ندارند به‌خاطر این است که مباحثه در زندگی‌شان نبوده، یعنی هیچ‌وقت مستقیم کسی نقدشان نکرده، وقتی در مباحثه شما مستقیم با نقد هم بحث خود مواجه می‌شوی که می‌بینی کوچک شدی ولی می‌گویی بگذار بشوم جلوی این بشوم چه اشکالی دارد ولی حداقل درسم عمق پیدا کند، یکی از شاخصه‌ها هم بحث بود که گاهی اوقات بعضی از درس‌ها مثل ارث را نُه ساعت مباحثه کردم، مباحثه برایم خیلی مهم است.